(Οι χοροί όπως εμφανίζονται από το συγγραφέα Γιάννη Πουλάκη στο βιβλίο του για τον Πόρο)

Ποριώτικος Χασάπικος

Ο Χασάπικος προέρχεται από την Μ. Ασία. Ήταν αρχικά ανδρικός χορός και οφείλει την ονομασία του στους Χασάπηδες ή Μακελάρηδες του Βυζαντίου.

Το χασάπικο, είναι ένας θεαματικός ομαδικός χορός, που χορεύεται τουλάχιστον από δύο άτομα. Ξεκίνησε στην αρχή σαν καθαρά ανδρικός παραδοσιακός χορός και με τη μεγάλη διάδοση του μπουζουκιού και του μπαγλαμά, άρχισε να χορεύεται στα διάφορα λιμάνια και στις πόλεις.

Στις μέρες μας χορεύεται από άνδρες και γυναίκες και έχει προωθηθεί τόσο ώστε να θεωρείται, κυρίως από τους ξένους σαν ο πιο αντιπροσωπευτικός ελληνικός χορός που καθιερώθηκε κι έγινε γνωστός και ως συρτάκι.

Χορογραφήθηκε και εξελίχθηκε σε κάτι τελείως διαφορετικό από την αρχική του προέλευση. Με την προσθήκη του βιολιού και του σαντουριού άλλαξε σκοπό και έγινε πιο λαϊκός, πιο ευχάριστος, πιο αποδεκτός από τον πολύ κόσμο.

Στον Πόρο επικρατεί μια διαφορετική χορογραφία από την υπόλοιπη Ελλάδα, γνωστή και ως «Ποριώτικος Χασάπικος». Είναι επηρεασμένη από πολλά μέρη της Ελλάδος και εμπλουτισμένη με τη φαντασία των Ποριωτών μερακλήδων. Είναι πάρα πολύ εντυπωσιακός και λεβέντικος χορός και θεωρείται σήμερα ένα από τα πιο όμορφα χασάπικα στην Ελλάδα.

Η Ποριώτικη χορογραφία έχει μουσικό μέτρο 2/4 και αποτελείται από τα κλασσικά βήματα του χασάπικου και από πολύ όμορφες κι εντυπωσιακές φιγούρες, που μόνο στον Πόρο τις βρίσκεις. Οι χορευτές επιλέγουν όποιες από τις φιγούρες θέλουν και με όποια σειρά επιθυμούν και το σύνθημα το δίνει ο πρώτος χορευτής που θεωρείται και ο αρχηγός.

Tα Μισά, τα Μέσα-Εξω, τα Σουρτά-Σπαστά, ο Πειραιάς, ο Σωτήρης, το Κουτσό, τα Μισά Κλειστά, η Κούλουρη, οι τούμπες πηδηχτές ή καθιστές και ο Σταυρέας, κι άλλες φιγούρες παρουσιάζουν μια ιδιαίτερη μορφή χασάπικου που χορεύονται με περίσσια τέχνη και ομοιομορφία από τα λεβεντόπαιδα του Πόρου.

Το Ποριώτικο Χασάπικο, με τις φιγούρες του και τα τσαλίμια του καθιερώθηκε σαν το καλύτερο από τις αρχές του '50 και χορευόταν από ντόπιους σε πλοία, ταβέρνες, γιορτές και πανηγύρια και για βιοποριστικούς λόγους.

Χασαποσέρβικος

Ο χασαποσέρβικος διαμορφώθηκε από τους Σέρβους, όταν αυτοί ήρθαν στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και έδωσαν στο χασάπικο πιο γρήγορο ρυθμό.

Το χασάπικο και το χασαποσέρβικο, έχουν τα καθορισμένα βήματα, που είναι απλά, αλλά αυτό που τους δίνει ιδιαίτερη ομορφιά είναι οι μοναδικές φιγούρες που είναι πολύ θεαματικές και χαίρεσαι να τις βλέπεις. Πρέπει όμως όλοι οι χορευτές να είναι εναρμονισμένοι στις κινήσεις τους, να έχουν συγχρονισμό, δηλαδή να σηκώνουν όλοι μαζί το πόδι τους στο ίδιο ύψος, με τον ίδιο τέμπο και να έχουν εξασκηθεί χορεύοντας πολλά χρόνια μαζί.

Το χασάπικο και το χασαποσέρβικο είναι χοροί που έχουν αντέξει στο χρόνο και έχουν διατηρηθεί αναλλοίωτοι, στο πέρασμα του χρόνου.

Αυτός ο τρόπος της νυχτερινής διασκέδασης με τα χασάπικα και τα χασαποσέρβικα αγαπήθηκε από τον κόσμο, για την αυθεντικότητα και την ομορφιά τους και χορεύονται ακόμα και σήμερα σε όλες τις γιορτές, τις χαρές, στους γάμους και στα βαπτίσια.

Ζεϊμπέκικος

Συνηθισμένος χορός για τους μερακλήδες Ποριώτες ήταν και ο Ζεϊμπέκικος. Όταν χόρευε κάποιος, έφερνε τη βόλτα του στον τόνο της μουσικής με σάλτο κι άλλο σάλτο, ψαλίδι και παλαμάκι μαζί και μετά έσκυβε να βαρέσει την παλάμη του στο πάτωμα. Χτύπαγε κοφτό τακούνι, έγερνε τους ώμους και τα χέρια του στο τέμπο της μουσικής και ξανά άντε πάλι χοροπήδημα και άντε πάλι από την αρχή.

Πάνω στη βόλτα χτύπαγε δυνατά με το δεξιό του χέρι πότε το παπούτσι του αριστερού ποδιού και πότε του δεξιού. Ύστερα χτύπαγε με δύναμη το δεξιό πόδι με το τακούνι του παπουτσιού του στο πάτωμα, σηκωνόταν απότομα κι έκανε με μαεστρία την ψαλιδιά του στον αέρα. Συνήθως δυο-τρεις από την παρέα του, σηκωνόντουσαν, του χτυπούσαν ρυθμικά παλαμάκια και φώναζαν όπα, όπα, για να μη χάσει τη καλοζυγισμένη φιγούρα του, ή να μη μετρήσει λάθος το πάτημά του. Αυτός όμως χόρευε μόνο για πάρτη του, το ‘νοιωθε σκέτη τελετουργία.

Μερικές φορές γινόντουσαν γεροί σαματάδες, σπάζανε πράματα και κάποιοι απ’ αυτούς αρρωσταίνανε από το πολύ ξεφάντωμα. Το τραγούδι παρότρυνε πάντα τον κόσμο για χορό.

Ο Βαγγελάκης ο Τζώτης ήτανε κοντούλης με στριγκιά φωνή. Ήταν ένα από τα καλύτερα ξυράφια του Πόρου. Όταν πήγαινε στην ταβέρνα είχε πάντα ένα λουλούδι στο πέτο του κι ένα μικρό κίτρινο κομπολόι στην τσέπη του. Σου έδινε την εντύπωση του άμυαλου πιτσιρικά που ήθελε να το παίζει μεγάλος. Παινευότανε συνέχεια, όμως ήτανε καλόκαρδος, πρώτος στα χωρατά και τις πλάκες, χόρευε πάντα ζεϊμπέκικο και γενικά ήτανε η ψυχή της παρέας.

Μπαγιαντέρας

Μια από τις μεγαλύτερες σελίδες της ιστορίας της ελληνικής μουσικής γράφτηκε στις αλάνες του Πειραιά και στα νησιά του Σαρωνικού, από τον Μήτσο Γκόγκο.

Ο Δημήτρης Γκόγκος γεννήθηκε το 1903 στον Πειραιά. Ήταν το 22ο παιδί του ποριώτη υπαξιωματικού του Λιμενικού Σώματος Γιάννη Γκόγκου.

Ο Δημήτρης ξεκίνησε τη μουσική πολύ νέος, από 7 χρονών το μαντολίνο, στη συνέχεια κιθάρα, βιολί, μπουζούκι και μπαγλαμά. Ήταν μορφωμένος (πτυχίο ηλεκτρολόγου).

Από το 1925, όταν διασκεύασε την ιταλική οπερέτα «Μπαγιαντέρα» του Έριχ Κάλμαν για λαϊκή ορχήστρα, απέκτησε το παρατσούκλι «Μπαγιαντέρας».
Λίγο πριν τη δεκαετία του ’30 παίζει στα πειραιώτικα, εργατικά στέκια του λιμανιού και αποκτά στενή σχέση με τους πρωτεργάτες του ρεμπέτικου, το Μάρκο Βαμβακάρη, το Στράτο Παγιουμτζή και το μεθανίτη Γιώργο Μπάτη.

Το 1937 ηχογραφεί τον πρώτο του δίσκο και από τότε συνέθεσε αξέχαστες επιτυχίες όπως «Χατζηκυριάκειο», «Ξεκινάει μια ψαροπούλα», «Ζούσα μοναχός χωρίς αγάπη», «Σα μαγεμένο το μυαλό μου φτερουγίζει» κ.ά.
Το 1941 ο Μπαγιαντέρας έχασε το φώς του, καθώς τραγουδούσε στο πάλκο, από ένα γρήγορα εξελισσόμενο γλαύκωμα.

Κατά τη διάρκεια της Κατοχής συμμετέχει στην αντίσταση με τους στίχους, τη μουσική του και την ανυπότακτη καρδιά του, συνθέτοντας επαναστατικά τραγούδια.
Πέθανε στο σπίτι του, στον Άγιο Ιερόθεο, με μόνη σύντροφο την «κυρά» του, Δέσποινα Αραμπατζόγλου, καπνεργάστρια και στιχουργό, το 1985.