Η ΑΜΦΙΚΤΙΟΝΙΑ ΤΗΣ ΚΑΛΑΥΡΙΑΣ ...

...Μία από τις αρχαιότερες αμφικτιονίες υπήρξε εκείνη της Καλαυρείας, με έδρα στα χρόνια της μεγάλης ακμής της, κατά τον 7ο αιώνα π.Χ., το ιερό του Ποσειδώνος στο σημερινό νησί του Πόρου, την αρχαία Καλαύρεια.

Ο γεωγράφος Στράβων, κατά τον 1ο αιώνα π.Χ., στην περιγραφή του για το ιερό του Ποσειδώνος στην Καλαύρεια αναφέρει ότι, με αυτό ως θρησκευτικό κέντρο, επτά σημαντικές πόλεις του Αργοσαρωνικού, η Αθήνα, η Αίγινα, η Επίδαυρος (η σημερινή Παλαιά Επίδαυρος), η Ερμιόνη, η Ναυπλία (το σημερινό Ναύπλιο), οι Βρασιές της Θυρεάτιδος (ή Πρασιές, το σημερινό Λεωνίδιο της Κυνουρίας) και ο Μινύειος Ορχομενός, ίδρυσαν αμφικτιονία, με προστάτη τον Ποσειδώνα Καλαυρεάτην, θεό των ευνοϊκών ανέμων για τους ναυτιλλομένους, η οποίο ονομάστηκε Αμφικτιονία της Καλαυρείας.

Το χρονολογικό πλαίσιο της Αμφικτιονίας της Καλαυρείας, εάν, δηλαδή, η συγκρότησή της ανάγεται στα τέλη της Μυκηναϊκής περιόδου, ή αν συμπίπτει με την εποχή της μεγάλης ισχύος του Φείδωνος, του περιώνυμου τυράννου του Άργους (γύρω στο 650 π.Χ.) αποτελεί ένα πρόβλημα.

Νεώτερα στοιχεία από την αρχαιολογική έρευνα στην ευρύτερη περιοχή του Πόρου διαμορφώνουν ένα άλλο πλαίσιο που τοποθετεί τις απαρχές της Αμφικτιονίας της Καλαυρείας στις αρχές του 12ου π.Χ. αιώνα.

Έτσι, η Αμφικτιονία της Καλαυρείας φαίνεται ότι έχει τις απώτερες ρίζες της στον συνασπισμό των αγνώστου αριθμού Δρυοπικών κέντρων του Αργοσαρωνικού κατά την ανήσυχη περίοδο των αρχών του 12ου αιώνα π.Χ., με προστάτη θεό τον προδωρικό Απόλλωνα, το κέντρο λατρείας του οποίου βρισκόταν στη νησίδα Μόδι.

Ο επισκέπτης της εν λόγω βραχονησίδαςθα μείνει έκπληκτος από την έκταση και την οργάνωση (τείχη, οικοδομική πυκνότητα, ρυμοτομία, άρδευση από φυσικά χάσματα και πηγάδια) ενός ακμαίου οικισμού της Υστεροελλαδικής περιόδου.

Η νησιωτική αυτή πολιτεία φαίνεται ότι είχε αναπτυχθεί γύρω από ένα σημαντικό λατρευτικό Κέντρο (του Απόλλωνα), το οποίο επιλέχθηκε ως έδρα ενός τόσο εκτεταμένου συνασπισμού πόλεων από τη Βοιωτία και την Αττική έως τα ανατολικά παράλια της Λακωνίας και τον μυχό του Αργολικού Κόλπου.

Ο αμφικτιονικός θεσμός παγιώνεται πολύ αργότερα, κατά τον 7ο αιώνα π.Χ., με τη συμμετοχή των υπό του Στράβωνος αναφερομένων επτά Δρυοπικών πόλεων, προς αντιμετώπιση των επεκτακτικών σχεδίων του Φείδωνος. Κατά την περίοδο αυτή, ο Ποσειδώνας έχει, πλέον, αναδειχθεί σε κυρίαρχο θεό των Δωριέων και το ιερό του, στην Καλαύρεια- πολύ κοντά στο εγκαταλελειμμένο, ίσως "άβατο" κατά τη περίοδο μετά τους Μυκηναϊκούς χρόνους, ιερό του Απόλλωνος στο Μόδι - καθίσταται παν - δωρικό φυλετικό και θρησκευτικό κέντρο, έδρα της Αμφικτιονίας της Καλαυρείας.

Η Αμφικτιονία της Καλαυρείας γρήγορα εκφυλίζεται, ώστε να περιπέσει σε πολιτική αφάνεια κατά την Κλασσική περίοδο, χωρίς να έχει σοβαρή συμμετοχή στον Πελοποννησιακό Πόλεμο και μετέπειτα.

Όσο για την επανεμφάνιση της, με την επίνευση των Μακεδόνων, κατά την Ελληνιστική περίοδο, ο ρόλος της θα είναι, πλέον, καθαρά διακοσμητικός, έως και τα χρόνια του Στράβωνος (1ος αιώνας π.Χ.), καθώς από επιγραφικά ευρήματα διαπιστώνεται ο αποκλειστικά θρησκευτικός χαρακτήρας της, ως ενός τελετουργικού συνδέσμου των Δρυόπων του Αργοσαρωνικού, με την κατ' έτος προσέλευση τους στο ιερό του Ποσειδώνος Καλαυρεάτου, μέχρι που αυτό καταστρέφεται από πειρατές της Κιλικίας στα μέσα εκείνου του αιώνα.